Over Van Dijk Nijkamp

Van Dijk & Nijkamp

In 1997 is de Van Dijk Nijkamp Stichting opgericht. Daarmee werd eer gedaan aan de belangrijke rol die Jaap van Dijk en Jan Nijkamp hebben gespeeld voor natuureducatie in Nederland. Jaap van Dijk en Jan Nijkamp zijn de oprichters van IVN Natuureducatie.

Jaap van Dijk (1922-1967) heeft zich een groot deel van zijn leven bezig gehouden met natuureducatie. Hij deed dat vanuit verschillende organisaties waaronder de ‘Bond voor Natuurbeschermingswachten’, later het IVN. Hij heeft zich ook ingezet voor de oprichting van Nationaal Park De Wieden.

Jan Nijkamp (1905-1982) is onder meer voorzitter van de Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en directeur van de Haagse Dienst voor School- en Kindertuinen geweest. Jan en Jaap zaten samen in het bestuur van de Bond van Natuurbeschermingswachten en waren voorstanders van natuureducatie. In mei 1960 richtten zij het Instituut Voor Natuurbeschermingseducatie (IVN) op met als ondertitel ‘Vereniging van Natuurwachten en Natuurgidsen’.

Actie voor Natuurbehoud en Natuurbeschermingseducatie

De geschiedenis van de Van Dijk Nijkamp Stichting gaat terug naar de landelijke actie voor natuurbehoud en natuurbeschermingseducatie uit 1973-1974. Deze actie betrof een puzzelactie van maar liefst 26 weken in 48 regionale dagbladen. Naast de wekelijke prijzen op basis van juiste oplossing van de kruiswoordpuzzel waren er eindhoofdprijzen te winnen. Hiertoe moesten het totaal aantal letters N in de 26 uitkomsten worden geraden. De opbrengsten zaten enerzijds in sponsoring door bedrijven en overheden en anderzijds in de extra porto die op de briefkaarten werd geplakt in de vorm van postzegels. Deelnemers werden gevraagd om minimaal 1 gulden en maximaal 5 gulden bij te plakken.

De actie was wellicht een extra succes door de bijsmaak die het kreeg door de media-aandacht over de milieuvervuilende prijzen. Het betrof onder meer 28 keer een Peugeot 104 en 26 Philips kleurentelevisies. Alle natuurorganisaties zoals WNF, Natuurmonumenten, Waddenfonds en ook IVN trokken zich gezien deze ophef in eerste instantie terug uit deze actie. Door de grote druk van de achterban van Natuurmonumenten en IVN hebben deze natuurorganisaties uiteindelijk toch hun naam verbonden aan de actie. De eerste week van de actie leverde maar liefst 205.771 oplossingen en dus minimaal 205.771,- gulden voor het behoud van de natuur. De uiteindelijke opbrengst van de actie betrof 3.165.000,- gulden.

De landelijke actie heeft geresulteerd in een mooie gift aan verschillende natuurorganisaties. Een deel van de opbrengst is in beheer gebracht bij IVN. Hiertoe is in 1974 de ‘Stichting tot beheer van de fondsen uit de actie Natuur’ opgericht met als doel om natuur- en milieueducatie te stimuleren en een landelijk centrum voor natuur- en milieueducatie te realiseren.

Hugo de Vries gebouw vanuit Hortus Botanicus - Van Dijk Nijkamp stichting

Stimuleren van natuur- en milieueducatie

Vanuit de actie Natuur heeft de Van Dijk Nijkamp Stichting aan diverse initiatieven van vrijwilligersgroepen en maatschappelijke organisaties middelen toegekend om natuur- en milieueducatie (NME) te stimuleren. Een voorbeeld hiervan is een toekenning ten behoeve van de Heimans & Thijsse Bibliotheek. Deze bibliotheek kent een rijk archief over de ontwikkeling in de relatie tussen mens en natuur.

In 2010 is het Nationaal Fonds NME opgenomen in de Van Dijk Nijkamp Stichting. Dit fonds voorzag eveneens in de toekenning van middelen aan maatschappelijke initiatieven rondom NME. De rechtsvoorganger van dit fonds stamt reeds uit 1957, toen kende het de naam Fonds ter bestrijding van natuurontluistering. De doelstelling was destijds ‘Het helpen opvoeden van het Nederlandse volk tot een goed natuurbesef en het voorkomen van letsel aan natuur en landschap’.

De naam van het Nationaal fonds NME is sinds 2015 veranderd in Fonds NME. De doelstelling blijft in een wat eigentijdser jasje gelijk aan haar rechtsvoorgangers.

Naar Fonds NME

Hugo de Vries gebouw bibliotheek - Van Dijk Nijkamp stichting

Centrum voor natuur- en milieueducatie

De realisatie van een centrum voor NME heeft langer op zich moeten laten wachten. Pas in 1990 deed de gelegenheid zich voor om het Hugo de Vries Laboratorium over te kopen van de Hortus Botanicus Amsterdam. Het laboratorium is door de gemeente Amsterdam geschonken aan de universiteit van Amsterdam om de beroemde Nederlandse bioloog Hugo de Vries in Nederland te houden. Door zijn faam wilden diverse buitenlandse universiteiten hem verleiden Nederland te verlaten. Het is gelegen op een locatie met een rijke historie en sterke binding met natuur en milieu. Tot op de dag van vandaag houden diverse organisaties kantoor op de Plantage Middenlaan 2 te Amsterdam. Alle hurende organisaties hebben een bijzondere band met natuur en milieu. Sinds 2018 heeft het centrum de naam Hugo de Vries gebouw.

Huurmogelijkheden